rationele emotieve therapie

Halverwege de jaren 50 legde psycholoog Albert Ellis de basis voor de huidige RET (rationele emotieve therapie). Het uitgangspunt van deze methode is niet dat de situatie waarin mensen zich bevinden, maar de gedachten over deze situatie hun gedrag en gevoelens bepalen. Zo kan het gebeuren dat twee mensen zich in dezelfde situatie anders voelen en daarbij ander gedrag vertonen.

De belangrijkste tool in het RET-model is het ABC-schema, waarbij A staat voor de situatie of gebeurtenis, de B voor de gedachten en opvattingen en de C voor de gevoelens en het gedrag dat daarvan het gevolg is.

Het RET-model

Volgens de RET kunnen we gedrag en emoties (de C uit het ABC-schema) het beste beïnvloeden door het denken (de B uit het ABC-schema) van mensen te veranderen. De RET kijkt naar het heden en niet naar het verleden. Hier gaat het er niet om hoe een probleem is ontstaan, maar hoe iemand daar nu, in de tegenwoordige tijd mee omgaat. Het is belangrijk dat mensen leren om gedachten te zien voor wat deze zijn, namelijk gedachten. Het zijn geen waarheden of delen van jezelf. Want mensen zijn niet hun gedachten, ze hebben ze alleen. Dit biedt ondersteuning dat ze boven hun gedachten staan en deze kunnen veranderen als ze dat willen.

abc schema

Kenmerkend voor de RET is dat deze de verantwoordelijkheid van gevoelens, gedachten en gedrag bij mensen zelf legt. Bijvoorbeeld: mensen zeggen ‘je maakt me nerveus’. Volgens de RET klopt dit niet. Mensen maken zichzelf nerveus door de manier waarop ze over hun ervaringen denken en deze interpreteren. De therapeut die RET toepast, zal de cliënt vragen, niet langer anderen de schuld te geven, zijn verleden of omstandigheden, maar de verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen gedrag en gevoel. Als iemand zich wil beter voelen, dan moet hij of zij dat zelf doen.

 

De B in het RET-model

De RET maakt onderscheid tussen irrationele- en rationele gedachten. Mensen kunnen té veel negatieve gevoelens ervaren en zich problematisch gedragen als de gedachten die ze hebben irrationeel zijn. We spreken van een irrationele gedachte als deze mensen weerhoudt om hun doelen te bereiken, een gedachte is rationeel hij ons daarbij helpt.

Het doel van het RET-model is om via irrationele gedachten, de irrationele overtuiging onder ogen te zien, die mensen in de weg zit. Volgens de RET is dat de kern van het probleem. Pak je de overtuiging aan, dan werk je tegelijkertijd aan de gedachten die daaruit voortvloeien.

Irrationele gedachten en overtuigingen bevatten vaak het woordje ‘moeten’. Mensen verzoeken niet iets van anderen maar stellen ‘eisen'. Deze dynamiek leidt tot negatieve gevoelens en gedrag waarmee mensen zichzelf en anderen in de weg gaan zitten.

 

De C in het RET-model

Mensen reageren zowel met gevoelens als met gedrag op een bepaalde situatie (via B, hun eigen gedachten en opvattingen). Deze gevoelens kunnen zowel positief als negatief geladen zijn. Het is niet slecht om negatieve gevoelens te ervaren zoals verdriet, boosheid of onbegrip, ze zijn nu eenmaal onderdeel van ‘het leven’. Bovendien hebben ze een belangrijke functie. Zo waarschuwt de functie van angst ons tegen gevaren.

Volgens de RET zijn emoties nutteloos als ze niet langer onderdeel zijn van de situatie of gebeurtenis. Nutteloze emoties vloeien voort uit een eis en worden buiten proportie getrokken voor hetgeen er gebeurt. Omdat ‘moeten’ hier op de voorgrond treedt, reageren ze overdreven of ongeschikt.

 

De werkwijze van het RET-model

Het RET-model is een doeltreffende methode voor therapeuten, omdat het de cliënt handvatten geeft bij kleine- en grote problemen. De cliënt leert dat gedachten een belangrijke belemmering vormt voor het bereiken van doelen.

Het ABC-schema kan daarnaast uitgebreid worden tot een ‘ABCDE-G-schema. De ‘D’ staat voor ‘disputation’, het uitdagen en ondervragen van de irrationele gedachten en overtuigingen. De ‘E’ vertegenwoordigt ‘effectiviness’, wat staat voor het vervangen van de irrationele gedachte in een rationele gedachte.

  1. Stap 1 – beschrijf het nutteloos gedrag en gevoel (C van het ABC-schema).
  2. Stap 2 - identificeer en beschrijf de feitelijke gebeurtenis (A van het ABC-schema).
  3. Stap 3 – Breng de rationele- en irrationele gedachten in kaart (B van hat ABC-schema).
  4. Stap 4 – Toets de gedachten en overtuigingen op hun rationaliteit (D van het ABCDE-G-schema).
  5. Stap 5 – Vervang nu de irrationele gedachte door een rationele gedachte (E van het ABCDE-G-schema).
  6. Stap 6 – Pas de aangeleerde vaardigheden toe in de praktijk.

Gedragsverandering vraagt oefening van de cliënt in het bewust toepassen van deze techniek in het dagelijks leven. Dit draagt bij tot blijvende en positieve gevoelens en gedachten.

 Interessante artikels

webshop spiritueel